Üniversite
Akciğer kanseri tedavisinde umut veren gelişme
Egeli bilim insanları, pelemir bitkisinin sadece Türkiye’de yetişen iki türünde kanser tedavisinde kullanılan saponin türü bileşiklerin bulunduğunu ve bu bileşiklerin ilaçlardan daha aktif olduğunu belirledi.
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü Organik Kimya Anabilim Dalı öğretim üyeleri Prof. Dr. Süheyla Kırmızıgül ve Doç. Dr. Nazlı Sarıkahya öncülüğünde pelemir bitkisinden yeni bir kanser ilacı üretilmesi amacıyla sürdürülen çalışmalar devam ediyor.
Ege Üniversitesinin klinik olarak kanser hastalığının tedavisinde önemli merkezlerden birisi olduğunu belirten EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, ‘‘Klinik başarıların yanında kanser hastalığına çare bulunması noktasında da bilim insanlarımız önemli çalışmalar yürütüyor. Literatüre kazandırılan yeni biyolojik aktif doğal ürünlerin hayata geçirilmesiyle, ülkemiz kaynakları değerlendirilerek dışa bağımlılığı azaltacağız ve tamamen yerli, doğal kaynaklı ve ucuz kemoterapi ilaçlarının hazırlanmasına da büyük katkı sunacağız. Bu çalışmaya imza atan değerli akademisyenlerimi kutluyorum. Çalışmalarının ürüne dönüşmesi noktasında da gereken desteği vermeye hazırız’’ diye konuştu.
Türkiye’nin endemik bitki cinslerinden biri olan Pelemir bitkisinde kanser hastalığının tedavisinde kullanılan ‘saponin’ tipi bileşikler tespit ettiklerini söyleyen Prof. Dr. Süheyla Kırmızıgül, ‘‘Bu bileşiklerin laboratuvar ortamında yapılan genel aktivite taramaları sonucunda, akciğer kanserine karşı oldukça ümit verici ve bugüne kadar yapılan çalışmaları daha ileri taşıyabilecek bulgulara ulaşıldı. Pelemir bitkisinde bulunan bileşiklerin akciğer kanserinin tedavisinde piyasada ticari olarak kullanılmakta olan ilaçtan çok daha aktif olduğu tespit edildi. Buna ek olarak pelemir bitkisinde bulunan bileşiklerin sağlıklı hücreler üzerindeki olası yan etkilerinin de yine aynı ilaçtan neredeyse iki kat daha az olduğu sonucuna vardık’’ diye konuştu.
Doç. Dr. Nazlı Sarıkahya ise ‘‘Türkiye’de saponinlerin kullanımı yok denecek kadar az. Bu çalışma ile projemizde yer alan biyoaktif saponinlerin farmakolojik olarak kullanımı konusunda önemli bir aşama kaydedileceği düşüncesindeyiz. Alınacak sonuçların, ülkemiz bitki türlerinden anti-kanser etkili yeni doğal ürünlerin keşfedilip patent alınması ve ticari olarak değerlendirilmesi gerçekleştirilmiş olacak. Elde edilecek veriler sayesinde ülkemizdeki en büyük sağlık problemlerinden biri olan akciğer kanserine karşı bir çözüm üretilebilecek, hem de biyoteknolojik ürün oluşturma yönündeki çalışmalar için altyapı oluşturulacak. Laboratuvar ortamında yapılmış olan bu çalışmalar ve elde edilmiş sonuçlar, klinik çalışmalar için öncü olacak ve ileride pek çok farklı projenin doğmasına zemin hazırlayacak’’ dedi.
Türkiye’nin endemik bitki türü PELEMİR
Pelemir bitkisinin aktivite çalışmaları ise EÜ Mühndislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü tarafından gerçekleştirildi. Türkiye’nin zengin bitki florasına sahip olduğunu ifade eden Doç. Dr. Ayşe Nalbantsoy da şöyle konuştu: ‘‘ Ülkemizdeki yüksek endemiklik oranı düşünüldüğünde bu alandaki çalışmaların geliştirilerek uygulamaya konulmasına ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz. Kanser tedavilerinde kullanılan sentetik ilaçların hastalar üzerinde oluşturduğu ciddi yan etkiler ve bu ilaçlara karşı kazanılan direnç nedeniyle, doğal kaynaklardan özellikle bitkilerden yeni biyoaktif doğal ürünlerin keşfi oldukça önemli’’
Pelemir, Türkiye’de hangi bölgede bulunuyor?
Türkiye’nin değişik bölgelerinde yetişme alanı bulunan Pelemir bitkisinin 40 farklı türü bulunuyor. Özellikle Orta Anadolu ve Akdeniz Bölgesinde pek çok farklı türüne rastlanan Pelemir bitkisinin Türkiye’de 24 farklı endemik türüne rastlanıyor.
Haber: Ali İhsan Mimtaş
İZMİR(Ege Ajans)